FADING

tekst
Hommage aan de oude portretfotografie. In ons digitale tijdperk is een bepaalde cultuur van portretfotografie definitief verdwenen. Daarmee verdween ook de waardigheid die men opbracht voor het unieke vast te leggen moment. Het laten maken van portretten was een uitzonderlijke gebeurtenis, vaak verbonden met bepaalde overgangsrituelen zoals bijvoorbeeld een geboorte, communie, huwelijk of jubileum. Men moest zelf bij de fotograaf, een professional, in de studio op bezoek gaan. De studio was uitgerust met geschilderde, illusoire achtergronden, om een hoogstaand ideaalbeeld na te bootsen. Vereeuwigd worden was een serieuze zaak. Men deed z’n beste kleren aan en poseerde met een ernstige gelaatsuitdrukking, passend bij de gelegenheid. En natuurlijk mocht in geen enkele beste kamer een familieportret ontbreken.

In het digitale tijdperk worden we door de democratisering en de reproduceerbaarheid van de fotografie overspoeld door portretten. Iedereen kan tegelijkertijd zowel fotograaf als model zijn: selfies vliegen ons om de oren. Deze worden even snel gemaakt, bewerkt en gepost op sociale media als ze weer vergeten worden. Een imago van vrolijke levensgenieter tentoonspreiden wordt vaak hoog gewaardeerd. De portretten die de media tonen van hooggeplaatste personen, zoals zelfs de Amerikaanse president, compleet met tandpasta-lach, zouden in de ogen van onze voorouders op z’n minst heel bedenkelijk overgekomen zijn.

Fading kan ook gelezen worden als een verzoening met het feit dat niet alleen portretten, maar ook de mensen – alsmede de herinnering aan de mensen – gedoemd zijn te vervagen en in vele gevallen voorgoed te verdwijnen. Daarin zijn we, bijna, allemaal gelijk. Dit opgaan in het niets wordt muzikaal begeleid door Remember, een improvisatie van percussie op stenen door Jan Marmenout.